rece

rece (Rumence)

Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage

Türkçe: “soğuk, serin; soğuk (mecazi)”
English: “cold, cool; cold (figuratively)”

Kelime Türü / Part of Speech:
Sıfat (Adjective) – Eril: rece; Dişil: rece; Çoğul: reci

TEMEL TANIMLAR / KEY DEFINITIONS

1. Düşük Sıcaklık:
   Düşük veya düşük hissedilen sıcaklığa sahip olan, ısısı az olan.

   • “Apă rece”
     → “Soğuk su”
     → “Cold water”

   • “Este foarte rece afară.”
     → “Dışarısı çok soğuk.”
     → “It’s very cold outside.”

2. Soğuk (Mecazi Anlam):
   Duygusal olarak mesafeli, samimiyetsiz veya duygudan yoksun.

   • “Un om rece”
     → “Soğuk bir insan”
     → “A cold person”

   • “Un răspuns rece”
     → “Soğuk bir cevap”
     → “A cold response”

3. Serin, Soğuğa Yakın:
   Soğuk kadar şiddetli olmayan, hafif soğuk.

   • “O băutură rece”
     → “Soğuk/Serin bir içecek”
     → “A cool drink”

EŞ ANLAMLILAR & YAKIN ANLAMLILAR / SYNONYMS & RELATED WORDS

Fiziksel Soğukluk:

• frig → soğuk, soğukluk (cold – isim)

• răcoros → serin (cool)

• înghețat → donmuş, buz gibi (frozen, icy)

Mecazi Soğukluk:

• distant → mesafeli (distant)

• indiferent → kayıtsız, ilgisiz (indifferent)

• impasibil → duygusuz, soğukkanlı (impassive)

ZIT ANLAMLILAR / ANTONYMS

Fiziksel Sıcaklık:

• cald → sıcak (hot, warm)

• fierbinte → çok sıcak, kaynar (very hot, boiling)

• încins → kavurucu sıcak (scorching hot)

Duygusal Sıcaklık:

• cald → sıcak, samimi (warm – emotionally)

• prietenos → arkadaş canlısı (friendly)

• entuziast → hevesli, coşkulu (enthusiastic)

ÖNEMLİ İFADELER VE KALIPLAR / IMPORTANT PHRASES & COLLOCATIONS

• apă rece → soğuk su (cold water)

• război rece → soğuk savaş (cold war)

• carne rece → soğuk et (cold cuts)

• un duș rece → soğuk duş (cold shower)

• o recepție rece → soğuk karşılama (cold reception)

• a fi rece ca gheața → buz gibi soğuk olmak (to be cold as ice)

• a rămâne rece → soğuk kanlı kalmak (to remain calm/cold)

• a da cuiva cu răceală → soğuk davranmak (to give someone the cold shoulder)

KÖKEN BİLGİSİ / ETYMOLOGY

“Rece” kelimesi, Latince “recens” (taze, yeni) kelimesinden evrilmiştir. İlginç bir şekilde, “taze” anlamı zamanla “soğuk” anlamına kaymıştır, muhtemelen taze şeylerin genellikle serin/soğuk ortamlarda saklanması nedeniyle. Aynı kökten gelen İtalyanca “recente” (yeni, taze) ve Fransızca “récent” (yeni) kelimeleri orijinal anlamını korurken, Rumencede anlam kayması yaşanmıştır.

KULLANIM NOTLARI / USAGE NOTES

• “Rece” vs “Frig”: “Rece” bir sıfattır (soğuk), “frig” ise bir isimdir (soğukluk).

  • “Apa este rece.” (Su soğuk.) – sıfat

  • “Simt frig.” (Soğuk hissediyorum.) – isim

• Derecelendirme: Soğuğun şiddetini belirtmek için kullanılır:

  • “puțin rece” (biraz soğuk)

  • “foarte rece” (çok soğuk)

  • “extrem de rece” (aşırı soğuk)

• Sıfat Uyumu: Rumencede sıfatlar isimlerin cinsiyet ve sayısına göre çekilir:

  • om rece (soğuk adam – eril tekil)

  • femeie rece (soğuk kadın – dişil tekil)

  • oameni reci (soğuk insanlar – eril çoğul)

  • femei reci (soğuk kadınlar – dişil çoğul)

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

1. “Vremea devine din ce în ce mai rece.”
   → “Hava gittikçe soğuyor.”
   → “The weather is getting colder and colder.”

2. “Îi place să bea cafeaua rece.”
   → “Soğuk kahve içmeyi sever.”
   → “He likes to drink cold coffee.”

3. “A primit un răspuns rece la cererea sa.”
   → “İsteğine soğuk bir cevap aldı.”
   → “He received a cold response to his request.”

4. “Mâinile îi sunt reci ca gheața.”
   → “Elleri buz gibi soğuk.”
   → “Her hands are cold as ice.”

5. “Prefer să stau în umbră, e mai rece.”
   → “Gölgede oturmayı tercih ederim, daha serin.”
   → “I prefer to sit in the shade, it’s cooler.”