înalt

înalt (Rumence)

Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage

Türkçe: “yüksek, yüce, ulu; uzun (boy)”
English: “high, tall; lofty, elevated”

Kelime Türü / Part of Speech:
Sıfat (Adjective) – Eril: înalt; Dişil: înaltă; Çoğul: înalți (eril), înalte (dişil)

TEMEL TANIMLAR / KEY DEFINITIONS

1. Fiziksel Yükseklik:
   Yerden veya bir tabandan yukarı doğru olan mesafenin fazla olması.

   • “Un munte înalt”
     → “Yüksek bir dağ”
     → “A high mountain”

   • “Un bărbat înalt”
     → “Uzun boylu bir adam”
     → “A tall man”

2. Soyut Yükseklik:
   Derece, kalite veya önem bakımından üstün olma.

   • “Înaltă calitate”
     → “Yüksek kalite”
     → “High quality”

   • “Înaltă societate”
     → “Yüksek sosyete”
     → “High society”

3. Mecazi Anlam:
   Asil, şerefli veya manevi değeri yüksek olan.

   • “Un ideal înalt”
     → “Yüce bir ideal”
     → “A lofty ideal”

   • “Înaltă demnitate”
     → “Yüksek haysiyet”
     → “High dignity”

EŞ ANLAMLILAR & YAKIN ANLAMLILAR / SYNONYMS & RELATED WORDS

Fiziksel Yükseklik:

• ridicat → yüksek (elevated)

• mare → büyük (big – boy için)

• înaltă statură → uzun boy (tall stature)

Soyut Yükseklik:

• superior → üstün (superior)

• sublim → yüce (sublime)

• nobil → asil (noble)

ZIT ANLAMLILAR / ANTONYMS

Fiziksel Yükseklik:

• scund → kısa (boy için), alçak (short, low)

• jos → aşağı, alçak (low)

• mic → küçük (small – boy için)

Soyut Yükseklik:

• inferior → aşağı, düşük (inferior)

• josnic → aşağılık, bayağı (mean, vile)

• comun → sıradan (common)

ÖNEMLİ İFADELER VE KALIPLAR / IMPORTANT PHRASES & COLLOCATIONS

• foarte înalt → çok yüksek (very high)

• clădire înaltă → yüksek bina (tall building)

• voci înalte → yüksek sesler (high voices)

• în înaltă vârstă → ileri yaşta (at an advanced age)

• înaltă școală → yüksek okul (higher school)

• înaltă tensiune → yüksek tansiyon/gerilim (high tension)

• la cel mai înalt nivel → en yüksek düzeyde (at the highest level)

• înaltă fidelitate → yüksek sadakat (high fidelity)

KÖKEN BİLGİSİ / ETYMOLOGY

“Înalt” kelimesi, Latince “inaltus” kelimesinden evrilmiştir. Bu kelime, Latince “in-” (içine, üzerine) ve “altus” (yüksek, derin) kelimelerinin birleşiminden oluşur. Aynı kök, İtalyanca “alto”, İspanyolca “alto”, Fransızca “haut” ve İngilizce “altitude” kelimelerine de kaynaklık etmiştir.

KULLANIM NOTLARI / USAGE NOTES

• Sıfat Uyumu: Rumencede sıfatlar isimlerin cinsiyet ve sayısına göre çekilir:

  • copac înalt (yüksek ağaç – eril tekil)

  • casă înaltă (yüksek ev – dişil tekil)

  • copaci înalți (yüksek ağaçlar – eril çoğul)

  • case înalte (yüksek evler – dişil çoğul)

• “Înalt” vs “Înălțime”: “Înalt” sıfattır (yüksek), “înălțime” isimdir (yükseklik).

• Boy Uzunluğu: İnsan boyundan bahsederken “înalt” (uzun) kullanılır, “mare” (büyük) değil.

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

1. “Turnul este foarte înalt.”
   → “Kule çok yüksek.”
   → “The tower is very tall.”

2. “Ea are o poziție înaltă în companie.”
   → “Şirkette yüksek bir pozisyona sahip.”
   → “She has a high position in the company.”

3. “Au discutat la cel mai înalt nivel.”
   → “En üst düzeyde görüştüler.”
   → “They discussed at the highest level.”

4. “Avioanele zboară la înălțimi înalte.”
   → “Uçaklar yüksek irtifalarda uçar.”
   → “Planes fly at high altitudes.”

5. “Este cel mai înalt om pe care l-am văzut vreodată.”
   → “O, gördüğüm en uzun boylu adam.”
   → “He is the tallest man I have ever seen.”