vopsea

vopsea (Rumence)
Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage
Română: “boya, boya maddesi; (sanatta) boya; saç boyası”
English: “paint; dye; coloring substance”

Kelime Türü / Part of Speech:
İsim (Noun) / Noun
Dişil (Feminine) bir isimdir: o vopsea (bir boya)

TEMEL TANIMLAR VE ANLAMLAR / KEY DEFINITIONS AND MEANINGS

“Vopsea”, yüzeyleri renklendirmek veya renk değiştirmek için kullanılan her türlü maddeyi ifade eder.

1. YAPI/DUVAR BOYASI (PAINT FOR SURFACES):
   Binaların, mobilyaların veya diğer yüzeylerin renklendirilmesi için kullanılan sıvı madde.
   Exemplu / Örnek:
   “Am cumpărat vopsea albă pentru tâmplărie.”
   → “Pencere doğramaları için beyaz boya aldım.”
   → “I bought white paint for the window frames.”

2. SANATÇI BOYASI (ARTIST’S PAINT):
   Resim yapmak için kullanılan boya türleri (yağlı boya, sulu boya vb.).
   Exemplu / Örnek:
   “Pictorul și-a amestecat vopselele pe paletă.”
   → “Ressam boyalarını paletinde karıştırdı.”
   → “The painter mixed his paints on the palette.”

3. SAÇ BOYASI (HAIR DYE):
   Saç rengini değiştirmek için kullanılan kimyasal madde.
   Exemplu / Örnek:
   “A folosit o vopsea pentru păr de culoare castanie.”
   → “Kestane rengi bir saç boyası kullandı.”
   → “She used a chestnut-colored hair dye.”

KÖKEN BİLGİSİ / ETYMOLOGY

Rumence “vopsea” kelimesi, Slav dillerinden (muhtemelen Eski Kilise Slavcası) ödünç alınmıştır. Kökeni, “vŭpĭsati” (resim yapmak, süslemek) fiiline dayanır. Bu fiil de “pĭsati” (yazmak, çizmek) fiilinin ön ek almış halidir. Dolayısıyla kelimenin kökenindeki anlam “çizerek/süsleyerek renklendirmek”tir. Aynı Slav kökünden diğer dillerde de benzer kelimeler bulunur:

• Bulgarian: випска (vipska)

• Serbian: фарба (farba)

• Russian: краска (kraska)

DİL BİLGİSİ NOTU / GRAMMAR NOTE

“Vopsea” dişil (feminine) bir isimdir. Belirsiz artikeli “o”dur. Çoğul hali düzenlidir.

Çekim (Dişil, Belirsiz Artikelli):

• Nominativ-Acusativ: o vopsea (bir boya)

• Genitiv-Dativ: unei vopsele (bir boyanın, bir boyaya)

Çekim (Dişil, Belirli Artikelli):

• Nominativ-Acusativ: vopseaua (boya)

• Genitiv-Dativ: vopselei (boyanın, boyaya)

Çoğul Hali:

• Nominativ-Acusativ: vopsele (boyalar)

• Genitiv-Dativ: vopselelor (boyaların, boyalara)

EŞ ANLAMLILAR & YAKIN ANLAMLILAR / SYNONYMS & RELATED WORDS

• culoare → renk (color – genellikle sanat bağlamında)

• pigment → pigment (pigment)

• tinctură → boya, tentür (özellikle saç veya kumaş için) (tincture, dye)

• email → emaye (sert yüzey kaplama boyası) (enamel)

• lavabil → yıkanabilir (genellikle çocuk veya duvar boyası için sıfat) (washable paint)

ZIT ANLAMLILAR / ANTONYMS

• decolorant → renk açıcı (color remover)

• solvent → çözücü (boyayı çözen madde) (solvent)

• suprafață netreatmentă → işlenmemiş yüzey (untreated surface)

ÖNEMLİ İFADELER VE KALIPLAR / IMPORTANT PHRASES & COLLOCATIONS

• vopsea pe bază de apă → su bazlı boya (water-based paint)

• vopsea uleioasă → yağlı boya (oil-based paint)

• vopsea pentru par → saç boyası (hair dye)

• vopsea spray → sprey boya (spray paint)

• vopsea lavabilă → yıkanabilir boya (washable paint)

• cutie de vopsea → boya kutusu (paint can)

• pensulă de vopsea → boya fırçası (paintbrush)

• a aplica vopsea → boya uygulamak, sürmek (to apply paint)

• a amesteca vopseaua → boyayı karıştırmak (to mix the paint)

• a usca vopseaua → boyayı kurutmak (to dry the paint)

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

1. “Camera are nevoie de o nouă strat de vopsea.”
   → “Odanın yeni bir kat boyaya ihtiyacı var.”
   → “The room needs a new coat of paint.”

2. “Aleg mereu vopsele pe bază de apă, pentru că sunt mai puțin toxice.”
   → “Her zaman su bazlı boyaları seçerim çünkü daha az toksiktirler.”
   → “I always choose water-based paints because they are less toxic.”

3. “Această vopsea pentru păr acoperă perfect părul alb.”
   → “Bu saç boyası beyaz saçları mükemmel şekilde kapatıyor.”
   → “This hair dye covers gray hair perfectly.”

4. “Copilul și-a vopsit mâinile cu vopsea lavabilă.”
   → “Çocuk ellerini yıkanabilir boya ile boyadı.”
   → “The child painted his hands with washable paint.”

5. “Vopseaua de pe perete începe să se cojă.”
   → “Duvardaki boya soyulmaya başlıyor.”
   → “The paint on the wall is starting to peel.”