ulei

Romanian (Rumence) “ulei” Türkçe anlamı – English Meaning,

ulei (Rumence)

Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage

Türkçe: “yağ (bitkisel, yemeklik, sanayi); boya yağı”
English: “oil (vegetable, cooking, industrial); linseed oil (for painting)”

Kelime Türü / Part of Speech:
İsim (Noun) – Nomen
Cinsiyet: Nötr (Neuter)

TEMEL KULLANIMLAR / KEY USAGES

1. Yemeklik Yağ (Cooking Oil):
Yemek pişirmek için kullanılan, bitkisel kaynaklı sıvı yağ.

• “ulei de măsline”
  → “zeytinyağı”
  → “olive oil”

• “ulei de floarea-soarelui”
  → “ayçiçek yağı”
  → “sunflower oil”

2. Sanayi Yağı (Industrial Oil):
Endüstriyel amaçlarla kullanılan her türlü mineral veya sentetik yağ.

• “ulei de motor”
  → “motor yağı”
  → “engine oil”

3. Boya Yağı (Linseed Oil):
Özellikle yağlı boya resim sanatında ve ahşap verniklemede kullanılan, keten tohumundan elde edilen yağ.

• “ulei de in”
  → “keten yağı, bezir yağı”
  → “linseed oil”

GRAMER BİLGİSİ / GRAMMAR NOTES

Belirli ve Belirsiz Artikel (Definite and Indefinite Article):
Nötr bir isim olduğu için belirli artikeli “-ul” ekidir.

• un ulei (bir yağ) → Belirsiz artikel “un” kullanılır.

• uleiul (yağ, yağı) → Belirli artikel.

Çoğul Hâli (Plural Form):
Nötr isimlerin çoğul kurallarına uyar. Tekil: ulei → Çoğul: uleiuri

• un ulei (bir yağ) → două uleiuri (iki yağ)

• uleiul (yağ) → uleiurile (yağlar)

İsmin Hâlleri (Cases):

• Yalın (Nominativ-Acuzativ): ulei / uleiul

• -in Hâli (Genitiv-Dativ): uleiului (yağın)

• Çoğul Yalın: uleiuri / uleiurile

• Çoğul -in Hâli: uleiurilor (yağların)

Kullanım Notu:
Yağın türünü belirtmek için daima “de” ( -den, -dan) edatı kullanılır: ulei de canola (kanola yağı), ulei de cocos (hindistan cevizi yağı).

ÖNEMLİ İFADELER / IMPORTANT PHRASES

• ulei vegetal → bitkisel yağ (vegetable oil)

• ulei esențial → uçucu yağ, esansiyel yağ (essential oil)

• ulei mineral → mineral yağ (mineral oil)

• oțet și ulei → sirke ve yağ (salata sosu için) (vinegar and oil)

• a adăuga ulei → yağ eklemek (to add oil)

• a schimba uleiul → yağı değiştirmek (motor için) (to change the oil)

• pictură în ulei → yağlı boya resim (oil painting)

• băutură cu ulei → “yağlı içki” (rakı veya benzeri anasonlu içki için argo) (drink with oil – slang for ouzo/rakı)

TELAFFUZ / PRONUNCIATION

ulei → /u’lej/

• “u” harfi: Türkçedeki “u” sesi gibi okunur.

• “lei” hecesi: Türkçedeki “ley” gibi okunur. “e” ve “i” harfleri birleşerek “ey” sesi oluşturur.

• Vurgu: İkinci hecededir, yani “lei” üzerindedir. “u-LEY”

• NOT: “Ulei” kelimesi, “ulei” (yağ) ve “ulei” (kaplanlar – “leu” [aslan] kelimesinin çoğulu) ile karıştırılmamalıdır. Telaffuzları farklıdır: ulei (yağ) /u’lej/ vs ulei (kaplanlar) /u’lej/ (yazılış aynı, anlam bağlamdan çıkarılır). Ancak “yağ” anlamındaki “ulei” günlük dilde çok daha yaygındır.

DİKKAT / WARNING

“Ulei” vs “Grăsime”:

• ulei: Oda sıcaklığında sıvı halde bulunan yağları ifade eder.

  • Örnek: “ulei de măsline” (sıvı)

• grăsime: Oda sıcaklığında katı halde bulunan yağları ifade eder. Aynı zamanda “yağ” (vücut dokusu) anlamına da gelir.

  • Örnek: “grăsime de porc” (domuz yağı – katı), “a arde grăsime” (vücut yağı yakmak)

Bağlam Önemlidir: “Ulei” kelimesinin hangi tür yağ anlamına geldiğini (yemeklik, endüstriyel, sanatsal) anlamak için daima cümlenin genel bağlamına ve “de” (-den) edatından sonra gelen kelimeye bakmak gerekir.
“Ulei de măsline” yemeklik, “ulei de motor” endüstriyel, “ulei de in” ise sanatsal anlamdadır.

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

1. Anlam: Yemeklik Yağ (Cooking Oil)
   “Salata este mai gustoasă cu puțin ulei de măsline.”
   → “Salata, biraz zeytinyağı ile daha lezzetli olur.”
   → “The salad is tastier with a little olive oil.”

   “A turnat prea mult ulei în tigaie.”
   → “Tavaya çok fazla yağ döktü.”
   → “He poured too much oil into the pan.”

2. Anlam: Sanayi Yağı (Industrial Oil)
   “Mașina are nevoie de ulei nou.”
   → “Arabanın yeni yağa ihtiyacı var.”
   → “The car needs new oil.”

3. Anlam: Boya Yağı (Linseed Oil)
   “Artistul a folosit ulei de in pentru a-și pregăti culorile.”
   → “Sanatçı, boyalarını hazırlamak için keten yağı kullandı.”
   → “The artist used linseed oil to prepare his paints.”

Köken Bilgisi / Etymology
Kelime, Slav dillerinden (örneğin, Bulgarca “зейле” – zeytinyağı) Rumenceye girmiştir. Slav kökeni, “yağ” anlamındaki diğer Avrupa dillerindeki kelimelerden (Latince “oleum”, İtalyanca “olio”, Fransızca “huile”) farklılık gösterir. Bu, “ulei” nin Roman dilleri yerine Balkan Sprachbund (dil birliği) özelliği taşıdığını gösterir. Yunanca “έλαιο” (élaio – yağ) ile de akraba olabilir. Rumencede zamanla genel bir “yağ” anlamı kazanmış ve çeşitli yağ türlerini ifade etmek için kullanılmaya başlanmıştır.