proprietate

Romanian (Rumence) “proprietate” Türkçe anlamı – English Meaning,

proprietate (Rumence)

Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage
Türkçe: “mülkiyet, sahiplik; özellik, nitelik”
English: “property, ownership; property, characteristic, feature”

Kelime Türü / Part of Speech:
İsim (Noun – Dişi Cins) / Noun (Feminine)

TEMEL TANIMLAR VE ANLAMLAR / KEY DEFINITIONS AND MEANINGS

“Proprietate” kelimesinin iki ana anlamı vardır ve bağlamına göre hangisinin kullanıldığını anlamak çok önemlidir.

1. MÜLKİYET, SAHİPLİK (HUKUKİ):
Bir şey üzerinde yasal sahiplik hakkı veya bu hakkın konusu olan taşınmaz mal (arsa, ev, arazi).

• “Actul de proprietate”
  → “Tapu senedi, mülkiyet belgesi”
  → “The deed of property”

2. ÖZELLİK, NİTELİK (FİZİKSEL/SOYUT):
Bir kişiyi, nesneyi veya kavramı tanımlayan, onu diğerlerinden ayıran belirgin özellik veya kalite.

• “O proprietate specifică a metalelor”
  → “Metallerin belirli bir özelliği”
  → “A specific property of metals”

KULLANIM FARKLILIKLARI / USAGE NUANCES

• Mülkiyet vs. Özellik: Anlamı ayırt etmek için kelimenin hangi bağlamda kullanıldığına bakılır. Hukuk, emlak, ekonomi ile ilgili cümlelerde genellikle “mülkiyet” anlamındadır. Bilim, tanım, betimleme ile ilgili cümlelerde ise “özellik” anlamındadır.

• “Proprietate” vs. “Posesie”: “Posesie” (possession) daha çok fiili durumu, bir şeyi elinde bulundurmayı ifade eder. “Proprietate” ise yasal ve kalıcı sahiplik hakkını vurgular.

• “Proprietate” vs. “Calitate”: “Calitate” (kalite) daha çok bir şeyin iyi veya kötü olma derecesini ifade eder. “Proprietate” ise nötrdür; bir şeyin doğasında bulunan her türlü niteliği tanımlar.

EŞ ANLAMLILAR & YAKIN ANLAMLILAR / SYNONYMS & RELATED WORDS

Mülkiyet (Ownership) anlamı için:

• posesie → zilyedlik, elinde bulundurma (possession)

• bun → mal, mülk (asset, possession – genellikle çoğul hâli bunuri kullanılır)

• avutie → servet (fortune, wealth)

• moșie → çiftlik, mülk (estate)

Özellik (Characteristic) anlamı için:

• calitate → kalite, nitelik (quality)

• trăsătură → çizgi, özellik (trait, feature)

• particularitate → özellik, hususiyet (particularity)

• specific → özgül nitelik (specificity)

• însușire → nitelik, özellik (attribute)

ZIT ANLAMLILAR / ANTONYMS

Anlamına göre değişir:

• Mülkiyet anlamı için: strainatate (yabancılık, ait olmama), înjghebare (kamulaştırma – nadir)

• Özellik anlamı için: lipsă (yokluk, eksiklik), defect (kusur)

ÖNEMLİ İFADELER VE KALIPLAR / IMPORTANT PHRASES & COLLOCATIONS

• proprietate privată → özel mülkiyet (private property)

• proprietate publică → kamu mülkiyeti (public property)

• proprietate intelectuală → fikri mülkiyet (intellectual property)

• drept de proprietate → mülkiyet hakkı (right of ownership)

• act de proprietate → tapu, mülkiyet belgesi (title deed)

• proprietăți fizice/chimice → fiziksel/kimyasal özellikler (physical/chemical properties)

• proprietăți curative → şifalı özellikler (curative properties)

• proprietate distinctivă → ayırt edici özellik (distinctive feature)

• a intra în proprietatea cuiva → birinin mülkiyetine geçmek (to become someone’s property)

KÖKEN BİLGİSİ / ETYMOLOGY

“Proprietate” kelimesi, Latince “proprietās” kelimesinden gelir. “Proprietās”, “kendine has olma, özgüllük, mülkiyet” anlamlarına gelir ve “proprius” (kendi, özel, kişisel) sıfatından türemiştir. “Proprius”un kökü, “pro privo” (özel için) ifadesine dayanır. Dolayısıyla kelimenin özünde “bir şeye özgü olma”, “onun kendine haslığı” ve dolayısıyla “onun sahipliği” fikirleri yatar.

ÇOĞUL HALİ / PLURAL FORM

• proprietate (tekil) → proprietăți (çoğul)

• Örn: o proprietate importantă (önemli bir özellik) → două proprietăți importante (iki önemli özellik)

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

1. Mülkiyet:
   “Această casă este proprietatea mea.”
   → “Bu ev benim mülkiyetimdir.”
   → “This house is my property.”

2. Mülkiyet (Yasal):
   “Am primit actul de proprietate pentru apartament.”
   → “Daire için tapu senedini aldım.”
   → “I received the deed of property for the apartment.”

3. Özellik (Bilimsel):
   “Conductivitatea electrică este o proprietate a cuprului.”
   → “Elektrik iletkenliği, bakırın bir özelliğidir.”
   → “Electrical conductivity is a property of copper.”

4. Özellik (Soyut):
   “Răbdarea este una dintre proprietățile lui caracter.”
   → “Sabır, onun karakter özelliklerinden biridir.”
   → “Patience is one of his character traits.”

5. Karma:
   “A investigat proprietățile curative ale plantei.”
   → “Bitkinin şifalı özelliklerini araştırdı.” (Burada “özellik” anlamında)
   → “He investigated the curative properties of the plant.”