impozit

Romanian (Rumence) “impozit” Türkçe anlamı – English Meaning,

impozit (Rumence)

Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage

• Türkçe: “vergi, vergi resmi”

• English: “tax, duty”

Kelime Türü / Part of Speech:
İsim (Noun) – Nomen
Cinsiyet: Nötr (Neuter)

TEMEL KULLANIMLAR / KEY USAGES

Vergi (Tax):
Devletin, kamu giderlerini karşılamak için gerçek ve tüzel kişilerin gelir veya malları üzerinden kanunla aldığı para. En yaygın ve genel anlamı budur.

• “Plătesc impozit pe venit.”
  → “Gelir vergisi ödüyorum.”
  → “I pay income tax.”

• “Scutire de impozit.”
  → “Vergi muafiyeti.”
  → “Tax exemption.”

GRAMER BİLGİSİ / GRAMMAR NOTES

Belirli ve Belirsiz Artikel (Definite and Indefinite Article):
Nötr bir isim olduğu için belirli artikeli “-ul” ekidir.

• impozit (vergi) → impozitul (vergi, vergiyi)

• un impozit (bir vergi) → Belirsiz artikel “un” kullanılır.

Çoğul Hâli (Plural Form):
“-e” eki getirilerek yapılır. Bu, nötr isimler için yaygın bir çoğul ekidir.

• impozit → impozite (vergiler)

İsmin Hâlleri (Cases):

• Yalın (Nominativ-Acuzativ): impozit / impozitul

• -in Hâli (Genitiv-Dativ): impozitului (verginin)

ÖNEMLİ İFADELER / IMPORTANT PHRASES

• impozit pe venit → gelir vergisi (income tax)

• impozit pe profit → kurumlar vergisi, kâr vergisi (profit tax, corporate tax)

• impozit pe proprietate → emlak vergisi (property tax)

• impozit pe valoarea adăugată (I.V.A.) → katma değer vergisi (KDV) (Value Added Tax – V.A.T.)

• a plăti un impozit → vergi ödemek (to pay a tax)

• a calcula impozitul → vergiyi hesaplamak (to calculate the tax)

• evaziune fiscală → vergi kaçakçılığı (tax evasion)

• birou fiscal / administrație fiscală → vergi dairesi (tax office)

• declarație fiscală → vergi beyannamesi (tax return)

• ședere fiscală → vergi ikametgahı (tax residence)

TELAFFUZ / PRONUNCIATION

• impozit → /im.po’zit/

• Vurgu son hecededir (-zit).

• “i” harfleri Türkçedeki “i” sesi gibidir.

• “o” harfi Türkçedeki “o” sesi gibidir.

• “z” harfi Türkçedeki “z” gibi.

• “t” harfi Türkçedeki “t” gibi.

DİKKAT / WARNING

• “Impozit” vs “Taxă” vs “Vamă”:

  • Impozit: Doğrudan gelir, kâr veya mülk üzerinden alınan direkt vergiler için kullanılan en genel ve yaygın terimdir.

  • Taxă: Genellikle belirli bir kamu hizmeti (çöp toplama, kanalizasyon, pasaport) karşılığında ödenen harçlar veya dolaylı vergiler için kullanılır. (“taxă de pod” → köprü geçiş ücreti, “taxă deșeuri” → çöp vergisi)

  • Vamă: Uluslararası ticarette, malların bir ülkeye girişi veya çıkışı sırasında alınan gümrük vergisi/resmi anlamına gelir. (“tax vamal” → gümrük vergileri)

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

• “Impozitul pe venit se plătește lunar.”
  → “Gelir vergisi aylık olarak ödenir.”
  → “Income tax is paid monthly.”

• “Toți cetățenii sunt obligați să plătească impozite.”
  → “Tüm vatandaşlar vergi ödemekle yükümlüdür.”
  → “All citizens are obliged to pay taxes.”

• “Guvernul a majorat impozitele.”
  → “Hükümet vergileri artırdı.”
  → “The government increased taxes.”

• “Am depus declarația de impozit.”
  → “Vergi beyannamesini verdim.”
  → “I filed my tax return.”

Köken Bilgisi / Etymology
Kelime, Fransızca “impôt” (vergi) kelimesinden ödünç alınmıştır. Fransızcaya ise Latince “impositus” kelimesinden geçmiştir. “Impositus”, “imponere” fiilinin geçmiş zaman ortacıdır (past participle). “Imponere” ise “in-” (üzerine) + “ponere” (koymak) kelimelerinin birleşiminden oluşur; yani “üzerine koymak, yüklemek” anlamına gelir. Bu köken, verginin “yükümlülük” olma özelliğini doğrudan yansıtır. Aynı Latin kökü, İtalyanca “imposta”, İspanyolca “impuesto” ve İngilizce “impost” (vergi, harç) kelimelerine de kaynaklık etmiştir.