bolnav

bolnav (Rumence)

Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage
Türkçe: “hasta, rahatsız”
English: “sick, ill, unwell”

Kelime Türü / Part of Speech:
Sıfat (Adjective) – İsimlerin önüne gelerek onları niteler. Aynı zamanda bir isim olarak da (“hasta” anlamında) kullanılabilir.

TEMEL TANIMLAR / KEY DEFINITIONS

1. Fiziksel Sağlık (Tıbbi):
   Fiziksel veya zihinsel olarak sağlıklı olmama, bir hastalığa sahip olma durumunu ifade eder.

   • “El este bolnav.”
     → “O hasta.”
     → “He is sick.”

2. Mecazi / Duygusal Anlam:
   Aşırı üzüntü, kıskançlık, saplantı veya moralsizlik durumlarını betimlemek için kullanılır.

   • “E bolnav de gelozie.”
     → “Kıskançlıktan hasta.”
     → “He is sick with jealousy.”

3. Sapkın / Bozuk (Mecazi):
   Ahlaki veya zihinsel olarak sapkın, bozuk, sağlıksız düşünce veya durumları tanımlar.

   • “O minte bolnavă.”
     → “Hasta bir zihin.”
     → “A sick mind.”

KULLANIM FARKLILIKLARI / USAGE NUANCES

• “Bolnav” vs. “Rău”: “Rău” genel bir “kötü, fena” anlamına gelir. Mide bulantısı hissetmek için “Mi-e rău” (Kötü hissediyorum / Midem bulanıyor) denir, “Sunt bolnav” (Hastayım) denmez. “Sunt bolnav” daha genel ve ciddi bir hastalık halini ifade eder.

• “Bolnav” vs. “Însănătos”: “Însănătos”, “bolnav”ın doğrudan zıt anlamlısıdır ve “sağlıklı” demektir.

EŞ ANLAMLILAR & YAKIN ANLAMLILAR / SYNONYMS & RELATED WORDS

• suferind → rahatsız, mustarip (suffering)

• lenevit → keyifsiz, halsiz (listless, under the weather)

• rău → kötü, fena (bad, unwell – özellikle mide bulantısı için)

• indisponat → rahatsız, keyifsiz (indisposed, slightly unwell – daha resmi)

• patologic → patolojik, hastalıklı (pathological)

ZIT ANLAMLILAR / ANTONYMS

• sănătos → sağlıklı (healthy)

• însănătos → sağlıklı (healthy)

• prosper → zinde, dinç (flourishing, in good health)

ÖNEMLİ İFADELER VE KALIPLAR / IMPORTANT PHRASES & COLLOCATIONS

• a fi bolnav → hasta olmak (to be sick)

• a se îmbolnăvi → hastalanmak (to get sick)

• a simți bolnav → hasta hissetmek (to feel sick)

• bolnav grav → ağır hasta (seriously ill)

• bolnav de gripa → gripten hasta (sick with the flu)

• bolnav de dragoste → aşktan hasta (lovesick)

• casă de boli → hasta evi (hastane anlamında değil) (infirmary)

• concediu medical → hastalık izni (sick leave)

KÖKEN BİLGİSİ / ETYMOLOGY

“Bolnav” kelimesi, Slav dillerinden (Eski Kilise Slavcası “bolĭnŭ”) Rumenceye geçmiştir. Kökü, “acı, ağrı” anlamına gelen Slavca “bol” kelimesidir. Dolayısıyla kelimenin özü “acı çeken, ağrısı olan” anlamını taşır.

ÇEKİM / CONJUGATION (Cinsiyet ve Sayıya Göre)

Rumencede sıfatlar, niteledikleri ismin cinsiyetine ve sayısına göre çekilir.

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

1. “Copilul este bolnav și are febră.”
   → “Çocuk hasta ve ateşi var.”
   → “The child is sick and has a fever.”

2. “Nu pot merge la muncă astăzi, sunt bolnav.”
   → “Bugün işe gidemem, hastayım.”
   → “I can’t go to work today, I am sick.”

3. “Ea a fost bolnavă toată săptămâna trecută.”
   → “O, geçen hafta boyunca hastaydı.”
   → “She was sick all last week.”

4. “Este un om bolnav, are nevoie de ajutor.”
   → “(Ruhsal olarak) Hasta bir insan, yardıma ihtiyacı var.”
   → “He is a sick man, he needs help.”

5. “Medicul îngrijeste pacienții bolnavi.”
   → “Doktor, hasta hastalara bakıyor.”
   → “The doctor takes care of the sick patients.”