poartă

Romanian (Rumence) “poartă” Türkçe anlamı – English Meaning,

poartă (Rumence)

Anlam ve Kullanım / Meaning and Usage

Türkçe: “1. kapı, giriş, geçit; 2. (spor) kale; 3. (giyim) yaka, yakası olan bir giysi”
English: “1. gate, entrance, gateway; 2. (sports) goal; 3. (clothing) collar, a garment with a collar”

Kelime Türü / Part of Speech:
İsim (Noun) – Nomen
Cinsiyet: Dişil (Feminine)
NOT: Bu kelime aynı zamanda “a purta” (taşımak, giymek) fiilinin çekimli bir formu da olabilir. Bu açıklama, isim olan “poartă” ile ilgilidir.

TEMEL KULLANIMLAR / KEY USAGES

1. Kapı, Giriş, Geçit (Gate, Entrance):
Bir binanın, şehrin veya bahçenin ana giriş çıkış noktası. Çoğunlukla büyük, süslü veya önemli girişler için kullanılır.

• “poarta castelului”
  → “şatonun kapısı”
  → “the castle gate”

• “Poarta de Fier” (coğrafi isim)
  → “Demirkapı” (Tuna Nehri’ndeki boğaz)
  → “The Iron Gates”

2. (Spor) Kale (Goal):
Futbol, hokey vb. sporlarda topun veya diskin içine atılması gereken, fileli çerçeve.

• “a marca un gol la poarta adversă”
  → “rakip kaleye gol atmak”
  → “to score a goal in the opponent’s goal”

• “portar” (türemiş kelime)
  → “kaleci”
  → “goalkeeper”

3. (Giyim) Yaka (Collar):
Bir giysinin boyun kısmı. Bu anlamda daha çok “guler” ile eş anlamlıdır veya yakası olan bir giysiyi (gömlek, ceket) tanımlamak için kullanılır.

• “o poartă albastră” (argo)
  → “bir polis” (kelime kelime: mavi yaka)
  → “a policeman” (lit. a blue collar)

GRAMER BİLGİSİ / GRAMMAR NOTES

Belirli ve Belirsiz Artikel (Definite and Indefinite Article):
Dişil bir isim olduğu için belirli artikeli “-a” ekidir.

• o poartă (bir kapı) → Belirsiz artikel “o” kullanılır.

• poarta (kapı, kapıyı) → Belirli artikel.

Çoğul Hâli (Plural Form):
Dişil isimlerin çoğul kurallarına uyar. Tekil: poartă → Çoğul: porți

• o poartă (bir kapı) → două porți (iki kapı)

• poarta (kapı) → porțile (kapılar)

İsmin Hâlleri (Cases):

• Yalın (Nominativ-Acuzativ): poartă / poarta

• -in Hâli (Genitiv-Dativ): porții (kapının)

• Çoğul Yalın: porți / porțile

• Çoğul -in Hâli: porților (kapıların)

ÖNEMLİ NOT: Çoğul ve ismin halleri çekimlerinde kök değişikliği olur (poart- → porț-).

ÖNEMLİ İFADELER / IMPORTANT PHRASES

• poarta principală → ana kapı (main gate)

• poarta din față → ön kapı (front gate)

• a sta în poartă → kapıda beklemek (to wait at the gate)

• a păzi poarta → kapıyı beklemek/korumak (to guard the gate)

• a șuta spre poartă → kaleye şut atmak (to shoot towards the goal)

• a apăra poarta → kaleyi korumak (to defend the goal)

• poartă la poartă → kapıdan kapıya (door to door)

• o poartă către Europa → Avrupa’ya bir kapı (a gateway to Europe)

TELAFFUZ / PRONUNCIATION

poartă → /’po̯ar.tə/

• “po” hecesi: Türkçedeki “po” gibi.

• “ar” hecesi: “a” ve “r” sesleri birleşir, Türkçedeki “ar” gibi değildir. “a” sesi açıktır ve “r” hafifçe titretilir.

• “tă” hecesi: “t” sertçe, “ă” ise Türkçedeki “ı” sesine yakın, kısa ve kapalı bir ses.

• Vurgu: İlk hecededir (po-). “PO-ar-tă”

• Çoğul Telaffuz: porți → /port͡sʲ/ (“por” ve yumuşak bir “ts” sesi)

DİKKAT / WARNING

“Poartă” (isim) vs “Poartă” (fiil):
Yazılışları aynıdır, anlamı bağlamdan çıkarılır.

• İsim: “Poarta este închisă.” (Kapı kapalı.)

• Fiil: “Ea poartă o rochie frumoasă.” (O güzel bir elbise giyiyor.) (“A purta” fiilinin 3. tekil şahıs çekimi)

“Poartă” vs “Ușă”:

• poartă: Genellikle dış mekandaki daha büyük, daha masif giriş çıkışlar için kullanılır (bahçe kapısı, şato kapısı, şehir kapısı, spor kaleleri).

• ușă: Binaların içindeki ve dışındaki oda kapıları veya düz apartman giriş kapıları için kullanılır.

Bağlam Önemlidir: “Poartă” nın hangi anlamda kullanıldığını (yapı, spor, giyim) anlamak için daima cümlenin genel bağlamına bakmak gerekir.

ÖRNEK CÜMLELER / EXAMPLE SENTENCES

1. Anlam: Kapı (Gate)
   “Am intrat pe poarta din spate a grădinii.”
   → “Bahçenin arka kapısından girdik.”
   → “We entered through the back gate of the garden.”

   “Poarta orașului era impozantă.”
   → “Şehrin kapısı etkileyiciydi.”
   → “The city gate was impressive.”

2. Anlam: Kale (Goal)
   “Mingea a lovit bara porții.”
   → “Top, kale direğine çarptı.”
   → “The ball hit the goalpost.”

3. Anlam: Yaka (Collar – daha az yaygın)
   “Își ridică poarta hainei.”
   → “Giysisinin yakasını kaldırıyor.”
   → “He is turning up his collar.”

Köken Bilgisi / Etymology
Kelime, Latince “porta” (kapı, giriş, geçit) kelimesinden doğrudan evrilmiştir. Latince kökeni, diğer Roman dillerindeki benzer kelimelerle akrabalığını gösterir: İtalyanca “porta”, İspanyolca “puerta”, Fransızca “porte”, Portekizce “porta”. Rumencede orijinal Latin anlamını (“kapı”) korumuş, zamanla spor terminolojisinde (“kale”) ve mecazi olarak (“geçit, giriş”) kullanım kazanmıştır. Aynı Latin kökten gelen “port” (liman) ve “portal” (portal) gibi İngilizce kelimelerle de akrabadır.