Rumence’de (Romence) Artikeller

Rumence’de (Romence) Artikeller, Romence dilinde cümle kurarken dikkat edilmesi gereken en önemli gramer konularından biri de artikellerdir. Tıpkı İngilizce’deki “a/an” ve “the” gibi, Romence’de de belirsiz (un/o) ve belirli (ul/a/ulul…) artikeller vardır.

Ancak Romence’yi diğer Latin dillerinden ayıran önemli bir özellik, belirli artikelin kelimenin sonuna gelmesidir. Bu, Türkçedeki “-i hali” gibi düşünülebilir ama işlevi farklıdır.

Belirsiz Artikeller (Articol nehotărât)

Belirsiz artikeller, ismin önüne gelir ve “bir” anlamı taşır.

👨 Erkek ve Nötr İsimler İçin: un
Örnekler:

un băiat → bir erkek çocuk

un scaun → bir sandalye

👩 Dişi İsimler İçin: o
Örnekler:

o fată → bir kız

o carte → bir kitap

🧠 Not: Belirsiz artikeller cümlenin başında veya ortasında, yeni veya bilinmeyen nesneleri tanımlamak için kullanılır.

Belirli Artikeller (Articol hotărât)

Romence’de belirli artikel, ismin sonuna eklenir ve “belirli bir” nesneyi ifade eder. Yani konuşan kişinin ve dinleyenin bahsettiği nesneyi tanıdığı anlamına gelir. İngilizce’deki “the” ile aynıdır ama yerleşimi farklıdır.

👨 Erkek İsimler

-ul / -le son eki alır.
Örnekler:

băiat → băiatul (erkek çocuk → erkek çocuk**(o)**)

perete → peretele (duvar → duvar**(o)**)

👩 Dişi İsimler

-a son eki alır.
Örnekler:

fată → fata (kız → kız**(o)**)

carte → cartea (kitap → kitap**(ı)**)

🧱 Nötr İsimler

Genellikle -ul eki alır (tekil halde erkek gibi davranırlar).
Örnekler:

scaun → scaunul (sandalye → sandalye**(yi)**)

telefon → telefonul (telefon → telefon**(u)**)

Belirli ve Belirsiz Artikel Karşılaştırması

Türkçe Belirsiz (Bir…) Belirli (O…)
erkek çocuk un băiat băiatul
kız o fată fata
sandalye un scaun scaunul
kitap o carte cartea

⚠️ Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Sıfat varsa, belirli artikel en sona gelir:

băiat frumos → băiatul frumos (yakışıklı erkek çocuk → o yakışıklı erkek çocuk)

Çoğul isimlerde belirli artikel farklıdır:

băieți → băieții (erkek çocuklar → o erkek çocuklar)

fete → fetele (kızlar → o kızlar)

Belirsiz artikel çoğulda kullanılmaz.

Türkçede “bazı” anlamına gelen “niște” kullanılır:

niște copii → bazı çocuklar

🎯 Pratik Alıştırma

Aşağıdaki cümlelerde parantez içindeki kelimeyi uygun artikelle tamamla:

(carte) → ___ carte

(băiat) → ___ băiatul

(scaun) → ___ scaun

(floare) → ___ floarea

(telefon) → ___ telefonul

Cevaplar:

o carte

băiatul

un scaun

floarea

telefonul

🧠 Öğrenme Önerisi

Yeni bir kelime öğrendiğinizde mutlaka:

Belirli ve belirsiz halleriyle birlikte öğrenin.

Sözlüklerde erkek/dişi/nötr bilgisini kontrol edin.

Kendi örnek cümlelerinizi kurun.

Romence’de artikeller, cümlenin anlamını ve netliğini doğrudan etkileyen önemli bir yapıdır. Bu nedenle isimleri öğrenirken mutlaka hangi artikel ile kullanıldıklarını da öğrenmek gerekir. Belirli artikelin kelime sonuna geldiğini ve cinsiyete göre değiştiğini unutmayın!

Rumence’de (Romence) Soru Cümleleri Nasıl Kurulur? dersimizi incelediniz mi?