Rumence’de (Romence) Zamanlar: Geçmiş, Şimdiki ve Gelecek Zaman

Rumence’de (Romence) Zamanlar Geçmiş, Şimdiki ve Gelecek Zaman,  Romence öğrenen herkesin dilin zaman yapılarını kavraması, kendini doğru ifade edebilmesi açısından oldukça önemlidir. Tıpkı Türkçede olduğu gibi, Romence’de de geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanlar farklı fiil çekimleriyle ifade edilir.

Bu yazıda, Romence dilinde temel zaman yapıları olan şimdiki zaman (Prezentul), geçmiş zaman (Perfectul Compus) ve gelecek zaman (Viitorul) üzerine temel bilgiler edinecek, örneklerle pekiştireceksiniz.

1. Şimdiki Zaman (Prezentul)

Şimdiki zaman, şu anda olan olayları veya genel geçer durumları ifade etmek için kullanılır.

Örnek fiil: a merge (gitmek)

Eu merg → Gidiyorum

Tu mergi → Gidiyorsun

El/Ea merge → Gidiyor

Noi mergem → Gidiyoruz

Voi mergeți → Gidiyorsunuz

Ei/Ele merg → Gidiyorlar

Bu zaman, günlük konuşmalarda en sık kullanılan kiplerden biridir.

2. Geçmiş Zaman (Perfectul Compus)

Geçmişte gerçekleşmiş ve tamamlanmış eylemleri anlatmak için kullanılır. Yardımcı fiil “a avea” (sahip olmak) ile fiilin ortaç (participiu) hali birlikte kullanılır.

Örnek fiil: a mânca (yemek)

Eu am mâncat → Yedim

Tu ai mâncat → Yedin

El/Ea a mâncat → Yedi

Noi am mâncat → Yedik

Voi ați mâncat → Yediniz

Ei/Ele au mâncat → Yediler

Geçmişte yapılan herhangi bir eylem için bu yapı tercih edilir. Aynı zamanda hikâye anlatımlarında da sıkça kullanılır.

3. Gelecek Zaman (Viitorul)

Gelecekte olacak olayları ifade eder. Romence’de gelecek zaman genellikle “voi + mastar fiil” kalıbıyla yapılır.

Örnek fiil: a învăța (öğrenmek)

Eu voi învăța → Öğreneceğim

Tu vei învăța → Öğreneceksin

El/Ea va învăța → Öğrenecek

Noi vom învăța → Öğreneceğiz

Voi veți învăța → Öğreneceksiniz

Ei/Ele vor învăța → Öğrenecekler

Günlük konuşmalarda “o să + fiil” kalıbı da kullanılabilir:

O să merg la piață. → Pazara gideceğim.

Karşılaştırmalı Örnek Cümleler

Zaman Cümle Türkçesi
Şimdiki Eu citesc o carte. Bir kitap okuyorum.
Geçmiş Eu am citit o carte. Bir kitap okudum.
Gelecek Eu voi citi o carte. Bir kitap okuyacağım.

Romence’de zamanları doğru bir şekilde kullanmak, akıcı konuşma becerileri kazanmanın temel taşlarından biridir. Özellikle fiil çekimlerini ezberlemek, zaman kiplerinin yapısını anlamak ve bol bol pratik yapmak bu süreçte büyük önem taşır.

Rumence’de (Romence) Emir Cümlesi Kurmak dersimizi incelediniz mi?